انسان سالم در قرآن و نهج البلاغه

چکیده : موضوع انسان سالم و مفاهیم مربوط به آن به طور عمده در ده? ????و ???? و با کارهای راجرز و مازلو رسمیت یافت؛ اما در برداشتی کلی تر، مفاهیم انسان سالم تنها محدود به حوزه های روانشناسی نبوده بلکه در طول تاریخ اندیشمندان حوزه های گوناگون برداشت هایی دربار? توصیف انسان سالم و چگونگی رفتار و عملکرد آن داشته اند. مفاهیم و آموزه های مرتبط با انسان سالم را می توان در حوزه های فکری نزدیک به روانشناسی مثل روان تحلیل گری، رفتارگرایی، شناختی، انسان گرایی و... یافت. حتی در نظریات فلاسفه و علمای اخلاق همچون افلاطون، ارسطو و ابن سینا و همچنین در اندیشه های ادیان و مذاهب، فلسفه های سیاسی و اجتماعی و نیز رگه هایی از روانشناسی انسان سالم و دیدگاه های مربوط به آن یافت می شود. تعاریفی که روانشناسان غرب از سلامت و بهداشت روانی دارند تنها به ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی پرداخته و از معنویت که مهمترین بعد وجودی انسان است غفلت شده است. از این رو در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی ویژگی های انسان سالم از نگاه جامع نگر اسلامی در منابع اصیل آن یعنی قرآن و نهج البلاغه پرداخته شود. در این پژوهش برای شناخت انسان سالم از منظر قرآن و نهج البلاغه، به بررسی صفات پسندیده ای که مورد مدح و ستایش قرار گرفته بود، پرداخته و این صفات در دو دست? صفات نفسانی هدایتگر و صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار دسته بندی شد. صفات هدایتگر، برخی از صفات نفسانی هستند که در سیر اخلاقی انسان نقش هدایت گری دارند این صفات نفسانی، روشنگر راه قوای تاثیر گذار در انسان بوده و شامل «ایمان»، «علم» و «حکمت» هستند. صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار، به آن دسته از صفات انسان گفته می شود که در سای? هدایت گری صفات هدایت گر تحقق می یابند و آثار خاصی را نیز در حوز? رفتار در پی دارند. پس از آن صفات نفسانی کارگزار در سه بعد ارتباطی انسان که شامل ارتباط انسان با خداوند، خود و دیگران است، مورد بررسی قرار گرفته است. واژگان کلیدی : انسان، سلامت روان، انسان سالم